- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه محرم
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه صفر
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه ربیع الأول
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه ربیع الثانی
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه جمادی الأول
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه جمادی الثانی
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه رجب
- سایت قرآنی تنـــــزیل
- سایت مقام معظم رهبری
- سایت آیت الله مکارم شیرازی
- سایت آیت الله نوری همدانی
- سایت آیت الله فاضل لنکرانی
- سایت آیت الله سیستانی
اثبات حقانیت حضرت زهرا و حضرت علی به استناد روایات اهل سنت ( جایگاه حضرت زهرا در کتب اهل سنت )
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: ابْنَتِي فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِين مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِين، دخترم فاطمه سلاماللهعلیها سرور زنان دو جهان از اولین تا آخرین نفراست و در بعضی روایات گفته شده که سرور زنان بهشتی است، این حدیث در اکثر کتب اهل سنت با جملات مختلف و با راویان مختلف نقل شده است که از آن جمله میتوان به دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم که از مهمترین و معتبرترین کتب اهل سنت است اشاره کرد. باز هم پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّي مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِي يَرْضَى اللَّهُ لِرِضَاهَا وَ يَغْضَبُ لِغَضَبِهَا وَ هِيَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِين. فاطمه سلاماللهعلیها پاره تن من است هر کس او را بیازارد مرا آزرده است، رضایت خدا در رضایت او غضب خدا در غضب اوست و او سرور زنان دو جهان است. این حدیث نیز همچون حدیث قبلی در اکثر کتب اهل سنت از جمله صحیح بخاری و صحیح مسلم به تواتر آمده است و در مستند بودن آن هیچ شبه ای نیست. ( صحیح بحاری ج ۵ ص ۲۵ سنن ترمذی ج ۵ ص ۵۷۴ مسند احمدبن حنبل ج ۶ ص ۲۸۲ و .... ) در کتب مختلف اهل سنت همچون صحیح مسلم و ... حدیثی از پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم با عبارات مختلف نقل شده با این مضمون که فرمودند: وَ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة، یعنی هر کس بمیرد و امام زمانش را نشاخته و بیعت او به گردنش نباشد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.( صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۷۸، مسند احمد، ج۲۸، ص۸۸؛ مسند الشامیین، ج۲، ص۴۳۷ ) در آخر گزارشی از کتاب صحیح بخاری نقل میکنیم، بخاری در کتابش مینویسد فاطمه سلاماللهعلیها دختر پیامبر بر ابوبکر غضبناک شد و با او صحبت نکرد تا از دنیا رفت. حال باید نتیجه گرفت که آیا حضرت فاطمه سلاماللهعلیها سرور زنان بهشتی هست یا نه؟ اگر نیست که نعوذ بالله پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم دروغ گفته و همه میدانیم که پیامبر هیچگاه دروغ نمیگوید، اگر سرور زنان بهشتی پس نتیجه آنکه با مرگ جاهلیت نمرده است زیرا اگربه مرگ جاهلیت مرده بود سرور زنان بهشتی نمیشد!! سؤال مهم تر بعدی این است که امام زمان برحق حضرت زهرا سلاماللهعلیها که سرور زنان بهشتی است چه کسی بوده؟؟ ایشان که طبق نقل بخاری بر ابوبکر غضبناک بوده و با او سخن نمیگفته است، پس ابوبکر نمی توانسته امام زمان حضرت زهرا سلاماللهعلیها باشد!! پس مشخص و مبرهن است که امام به حق سرور زنان بهشتی کسی به غیر از ابوبکر بوده و او جانشین بر حق رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم بوده است و آن فرد کسی نیست جز مولا علی علیهالسلام جایگاه و مقام و منزلت حضرت زهرا به استناد روایات وارده در کتب اهل سنت
حضرت زهرا سلاماللهعلیها کسی است که اگر نبود، افلاک نیز خلق نمی شد؛ چنانچه در حدیث قدسی چنین آمده است يـا أَحْمَدُ! لَوْلاكَ لَما خَلَقْتُ الْأَفْلاكَ، وَ لَوْلا عَلِىٌّ لَما خَلَقْتُكَ، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما ای احمد! اگر تو نبودی افلاک را خلق نمیکردم و اگر علی علیهالسلام نبود تو را خلق نمیکردم و اگر فاطمه نبود شما دو نفر را خلق نمیکردم. [1] در مدح و جایگاه حضرت زهرا سلاماللهعلیها همین که عایشه، در موردش میگوید: «کسی را ندیدم که شباهت، زیّ، وقار و سیرۀ او در نشست و برخاست به رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم بیش از فاطمه سلاماللهعلیها باشد[2].» و گفته است: «کسی را ندیدم که کلامش چون فاطمه، شبیه کلام رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم باشد[3].» و: «هرگز جز پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم احدی را برتر از فاطمه سلاماللهعلیها ندیدم. [4]» حضرت فاطمه سلاماللهعلیها شخصیتی است که بعد از وفات رسول اعظم صلیاللهعلیهوآلهوسلم جبرئیل امین نزد او می آمد و او را دلداری داده، از حال و جایگاه پدرش به او گزارش میداد[5]. او کسی است که پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم در وصفش فرمود: ابْنَتِي فَاطِمَةُ فَإِنَّهَا سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِين [6].» به او از آن حیث «سیدة نساء العالمین» گفته شده که بر اساس آیات و روایات، در تمامی فضائل و کمالات، از تمام زنان عالم برتر و بلکه الگو و سرآمد مردان و زنان جهانیان است. با سیری اجمالی در منابع معتبر اهل سنّت، روایات فراوانی در فضیلت دخت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم مییابیم که در مقالۀ حاضر تنها به جرعه ای از فضائل بی نهایت این دریای بی کران، آن هم طبق منابع اهل سنّت، اشاره میکنیم . ۱ ـ تطبیق برخی آیات قرآن بر فاطمه سیوطی در درّالمنثور، و آلوسی در روح المعانی و ثعلبی در کشف البیان و برخی دیگر از مفسرین اهل سنّت در کتب تفسیری خود، در ذیل آیۀ ۳۶ سورۀ نور چنین آورده اند: قرأ رسول اللَّه هذه الآیة« فی بُیُوتِ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فیها اسْمُهُ! فقام إلَیْهِ رَجُلٌ: فَقالَ: أَیُّ بُیُوتٍ هذِهِ یا رَسُولَ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم؟ قالَ: بُیُوتُ الأنْبِیاءِ، فَقامَ إِلَیْهِ أَبُوبَکْرُ، فَقالَ یا رَسُولَ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم : أَهذَا الْبَیْتُ مِنْها،- مُشیراً إلى بَیْتِ عَلِىٍّ وَ فاطِمَةَ علیهما السلام- قالَ: نَعَمْ، مِنْ أَفاضِلِها [7] رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم این آیه را خواند: "در خانه هایی که خدا اجازه داده است که بالا روند و ذکر او در آنها به بزرگی یاد شود." پس کسی بلند شد و سؤال کرد: کدام بیوت هستند اینها یا رسول الله؟ فرمود: بیوت انبیا. پس ابوبکر بلند شد و گفت: یا رسول الله! این خانه - اشاره به خانۀ حضرت علی و فاطمه کرد - هم ضمن آنان است؟ پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: بله، و از بهترینهای آن بیوت است.» همچنین در صحیح مسلم است که : وَ لَمّا نَزَلَتْ هٰذِهِ الآیَةُ ( فقل تعالوا نَدْعُ أَبْنَاءَنا وَأَبْنَاءَكَمْ ) دَعَا رَسُولُ اللهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم عَلِیًّا وَ فاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَیْناً فَقَالَ «اللَّهُمَّ هٰؤلَاءِ أَهْلِی ».هنگامی كه اين آيه، ( بياييد فرزندانمان و فرزندانتان را فراخوانيم )[ يعنی آيه مباهله ] فرود آمد، پيامبر خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم علی علیهالسلام و فاطمه سلاماللهعلیها و حسن علیهالسلام و حسين علیهالسلام را فراخواندند و فرمودند: «خدايا ! اينان خانوادۀ مناند.» [8] شبلیخی نیز در «اسعاف الراغبین فی سیرة المصطفی و فضائل اهل بیته الطاهرین» چنین آورده است، قال رسول اللَّه صلیاللهعلیهوآلهوسلم اُنْزلَتْ آیة التَطْهیر فی خَمْسة: فیّ، و فِی علی، و فاطمة، و حَسَن، و حُسَیْن [9] آیۀ تطهیر در شأن پنج نفر نازل شده است: من، علی، حسن، حسین و فاطمه.» همچنین عمر بن اَبی سَلَمه پسر خوانده پيامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم گفته است: نَزَلَتْ هٰذِهِ الآیَةُ عَلی النَّبیِّ ۖ إِنَّمٰا یُريدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ البَیْتِ، وَ یُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً ) فی بَیْتِ أُمِّ سَلَمَةَ، فَدَعٰا النَّبیُّ ۖ فاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَیْناً فجَللَّهُمْ بِكِسَاءٍ وَ عَلِیُّ خَلْفَ ظْهرهِ فجَلَّلَهُ بكِسَاءٍ ثُمَّ قال: اللَّهُمَ هٰؤُلاءِ أَهْلُ بَیْتِی ، فأَذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طهِّرْهُمْ تَطْهيراً . آیۀ ( خدا چنين میخواهد كه پليدی را از شما خانوادۀ پيامبر (اهل بيت) ببرد و شما را نيك پاكيزه گرداند) در خانه ام سَلَمه بر پيامبر نازل شد. پس از آن پيامبر فاطمه سلاماللهعلیها و حسن علیهالسلام و حسين علیهالسلام را فراخواند و با كساء بپوشانيد. علی علیهالسلام هم در پشت ايشان بودند، او را هم با كساء بپوشانيد. سپس فرمود:«خدايا! اينها اهل بيت مناند ، پليدی را از آنان ببر و نيك پاكيزه شان گردان [10] ۲ـ فاطمه حوریۀ انسانی است در ذخارة العقبی آمده: و عن ابن عبّاس، قال: كان النبيّ صلیاللهعلیهوآلهوسلم يُكثر القُبَل لفاطمة سلاماللهعلیها فقالت له عائشة: إنّك تُكثر تقبيل فاطمة!! فقال: إنّ جبريل ليلةَ أُسري بي أدخلني الجنّة فأطعمني من جميع ثمارها، فصار ماءً في صُلبي، فحملتْ خديجةُ بفاطمة، فإذا اشتقتُ لتلك الثمار قبّلتُ فاطمة فأصبتُ من رائحتها جميع تلك الثمار التي أكلتُها [11] از ابن عباس نقل شده است: رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فاطمه را زیاد می بوسید. عایشه به آن حضرت گفت: شما فاطمه را زیاد می بوسید! حضرت فرمود: همانا جبرئیل در شب معراج مرا وارد بهشت ساخت و از تمام میوه هایش اطعام نمود و آن طعام، نطفه ای در صلبم شد و خدیجه، فاطمه را باردار گشت. آنگاه که مشتاق به آن میوه ها میشوم، فاطمه را می بوسم و از او، رائحۀ تمام آن میوه ها را استشمام میکنم.» خطیب بغدادی در «تاریخ بغداد» از عایشه نقل می کند که گفت قلت: يا رسول اللَّه ما لك؟ إذا جاءت فاطمة قبلتها ....؟ قال: نعم يا عائشة، طنى لما أسرى بى إلى السماء أدخلنى جبرئيل الجنة، فناولنى منها تفاحة فأكلتها فصارت نطفة فى صلبى فلما نزلت واقعت خديجة، ففاطمة من تلك النطفة و هى حوراء إنسية، كلما إشتقت إلى الجنة قبلتها. [12] به رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم عرض کردم: یا رسول الله! شما را چه میشود که هرگاه فاطمه میآید، بر او بوسه میزنید؟... فرمود: آری! جبرئیل در شبی که به آسمان برده شدم، مرا وارد بهشت کرد، پس سیبی از آن به من داد. آن را خوردم و نطفه ای در صلبم گشت. آنگاه که به زمین بازگشتم، با خدیجه هم بستر شدم و فاطمه از همان نطفه پدید آمد. او حوریه ای در میان انسانهاست. هرگاه مشتاق بهشت میشوم، او را میبوسم.» خطیب بغدادی از ابن عباس نیز نقل میکند که: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم : اِبْنَتِي فَاطِمَةُ حَوْرَاءُ آدَمِيَّةٌ لَمْ تَطْمَثْ وَ لَمْ تَحِضْ وَ إِنَّمَا سَمَّاهَا فَاطِمَةَ لِأَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَطَمَهَا وَ مُحِبِّيهَا مِنَ اَلنَّارِ ؛[13] دخترم فاطمه حوریه ای از آدمیان است. مبرّای از حیض و نفاس. او را فاطمه نامید؛ چراکه خداوند او و دوستانش را از آتش جدا نموده است.» ۳ ـ ازدواج فاطمه سلاماللهعلیها به دستور خداوند بوده است ابن حجر عسقلانی از رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم در کتاب خود آورده است که پیامبر در مورد ازدواج فاطمه با امیرالمؤمنین علی علیهالسلام فرمود: يَا عَلِيُ إِنَ اللَّهَ أَمَرَنِي أَنْ أُزَوِّجَكَ فَاطِمَةَ ؛[14] یا علی! خدا به من دستور داد تا تو را به ازدواج فاطمه در آورم. طبری هم از پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم آورده است که فرمود: یا عَلِی! هذا جَبْریلُ یُخْبِرْنِی أَنَّ اللّهَ زَوَّجَک فاطِمَة؛ [15] یا علی! جبرئیل الآن برایم خبر آورد که خدا فاطمه را به ازدواج تو درآورد.» همچنین «ابن حجر» در جای دیگری از کتابش به نقل از رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم آورده است أَنَ اللَّهَ زَوَّجَ عَلِيّاً مِنْ فَاطِمَةَ وَ أَمَرَ رِضْوَانَ خَازِنَ الْجِنَان خدا علی و فاطمه سلاماللهعلیها را به ازدواج در آورد. اکثر مورخین اهل سنت بر ازدواج حضرت زهرا و امیر المومنین به دستور خداوند صحه گذاشته و روایاتی در این خصوص نقل کرده اند. ۴ ـ فاطمه سلاماللهعلیها سرور زنان عالمیان است اکثر مورخین اهل سنت همچون مسلم در صحیحش و بخاری در صحیح خود از پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم آورده است فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّة ؛[16] فاطمه برترین بانوی اهل بهشت است.» ترمذی از حذیفه نقل می کند که ... قالصلیاللهعلیهوآلهوسلم إنَّ هذا ملَكٌ لم ينزلِ الأرضَ قطُّ قبلَ اللَّيلةِ استأذنَ ربَّهُ أن يسلِّمَ عليَّ ويبشِّرَني بأنَّ فاطمةَ سيِّدةُ نساءِ أَهْلِ الجنَّةِ وأنَّ الحسَنَ والحُسَيْنَ سيِّدا شبابِ أَهْلِ الجنَّةِ؛[17] پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: این فرشته ای است که تاکنون به زمین نیامده بود. از خداوند اجازه خواست تا بر من سلام کند و مژده ام دهد که فاطمه سلاماللهعلیها بانوی زنان اهل بهشت و حسن و حسین دو سرور و آقای جوانان اهل بهشت هستند.». دیگر مورخ اهل سنت نسائی نیز در «خصائص» خود به نقل از ابوهریره می نویسد: أَبْطَأَ عَنَّا رَسُولُ اَللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم يَوْماً، صبور النهار، فلما کان العشی قال له فَقُلْنَا: يَا رَسُولَ اَللَّهِ لَقَدْ شَقَّ عَلَيْنَا لَم نرک الیوم ، فَقَالَ: إِنَّ مَلَكاً مِنَ اَلسَّمَاءِ لَمْ يَكُنْ زَارَنِي، فَاسْتَأْذَنَ اَللَّهَ تَعَالَى فِي زِيَارَتِي، فَاَخبِرنِی وَ بَشِّرَنِي أَنَّ اِبْنَتِي فَاطِمَةَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ وَ أَنَّ اِبْنَيْهَا - اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَيْنَ - سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ ؛[18] در یک روز بلند و طولانی رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم تأخیر کرد. غروب بود که کسی عرض کرد: ای رسول خدا! امروز که شما را ندیدیم، بر ما چه سخت گذشت! حضرت فرمود: فرشته ای که تاکنون زیارتم نکرده بود، از خدا خواست تا ملاقاتم کند. (آمد و) به من مژده داد که فاطمه سلاماللهعلیها دخترم، بانوی زنان امت من است و حسن و حسین سروران جوانان اهل بهشت اند.» بخاری به نقل از عایشه نقل میکند رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم به فاطمه سلاماللهعلیها فرمود: اَما تَرْضینَ اَنْ تَکُونِی سَیِّدَةَ نِساءِ اَهْلِ الْجَنَّةِ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ ؛[19] آیا خشنود نمیشوی به اینکه بانوی زنان بهشت یا بانوی زنان مؤمنۀ عالم باشی؟» خطیب بغدادی به نقل از ابن عباس آورده است: قال رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم لَيلَةُ عُرِجَ بي إلَي السَّماءِ رَأَيتُ عَلي بابِ الجَنَّةِ مَكتُوباً: لا إلهَ إلاَّ اللهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ، عَلِيٌّ حَبيبُ اللهِ، وَالحَسَنُ وَ الحُسَينُ صَفوَةُ اللهِ، فاطِمَةُ خِيَرَةُ اللهِ، عَلي باغِضِهِم لَعنَةُ اللهِ؛[20] در شب معراج دیدم که بر در بهشت نوشته بود: نیست خدایی جز خدای یگانه، محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم رسول خداست، علی علیهالسلام محبوب خداست، حسن و حسین علیهالسلام برگزیدۀ خدا هستند، فاطمه سلاماللهعلیها اختیار شده از جانب خداست و بر غضب کنندۀ (دشمن) اینها لعنت خدا باد.» در حدیث دیگرى میخوانیم پیغمبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم در بیمارى وفاتش هنگامى که بیتابى فاطمه را مشاهده کرد، فرمود: یَا فَاطِمَةُ اَلا تَرْضَیْنَ اَنْ تَکُونِی سَیِّدَةَ نِساءِ الْعالَمینَ، وَ سَیِّدَةَ نِساءِ هذِهِ الاُمَّةِ، وَ سَیِّدَةَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ [21] اى فاطمه! آیا راضى نیستى که تو برترین بانوى زنان جهان و بانوى زنان این امت، و بانوى زنان با ایمان باشى؟». جوینی شافعی در فرائد السمطین به نقل از پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم آورده است که: وَ أَمَّا ابْنَتِي فَاطِمَةُ فَإِنَّهَا سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ وَ هِيَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ هِيَ نُورُ عَيْنِي وَ هِيَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي وَ هِيَ رُوحِيَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيَّ وَ هِيَ الْحَوْرَاءُ الْإِنْسِيَّةُ ... ؛[22] و اما دخترم فاطمه، پس همانا او سرور زنان جهانیان از گذشتگان تا آیندگان است و او پاره ای از من و نور چشم من و میوۀ دل من است. او روح من است که در میان دو پهلوی من جای دارد. او حوریه ای در قالب بشر است...» حاکم نیشابوری در «مستدرک علی الصحیحین» آورده است: « وَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ خَطَّ رَسُولُ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ خُطُوطٍ ثُمَّ قَالَ أَ تَدْرُونَ مَا هَذَا ؟ قَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم أَفْضَلُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ، وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ صلیاللهعلیهوآلهوسلم وَ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ، وَ آسِيَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ… الحدیث ، قال : هذا حدیث صحیح الاسناد ؛[23] ابن عباس نقل می کند که پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم چهار خط کشید، سپس فرمود: می دانید این خطوط چیستند؟ اصحاب گفتند: خدا و رسولش داناترند. فرمود: همانا برترین زنان اهل بهشت: خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد، مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم(ع) میباشند.... سپس حاکم اضافه می کند که سند این حدیث، صحیح میباشد.» صاحب «ذخائر العقبی» به نقل از ابن عباس، از پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت کرده است که: اَرْبَعُ نِسْوَة سَیِّداتُ ساداتِ عالَمِهِنَّ: مَرْیَمُ بِنْتُ عِمْرانَ; وَ آسِیَةُ بِنْتُ مُزاحِم; وَ خَدیجَةُ بِنْتُ خُوَیْلِد; وَ فاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّد، وَ اَفْضَلُهُنَّ عَالِمَاً فاطِمَةُ [24] برترین زنان اهل عالم چهار نفرند: مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، خدیجه دختر خویلد و فاطمه سلاماللهعلیها دختر محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم و برترین ایشان در علم، فاطمه است.» توضیح اینکه تعبیر به «اَفْضَلُهُنَّ» مسایل زیادى را در بر دارد، و بیانگر مقام علمى و تقوا و ایثار و فداکارى و سایر ملکات فاضله است. ۵ ـ حضرت زهرا سلاماللهعلیها ؛ جان پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم بود از جمله روایات وارد در خصوص رابطه پیامبر با حضرت زهرا محبت بیش از حد ایشان به دختر گرامیش بود که در موارد زیادی از روایات کتب اهل سنّت، علاقه و محبّت شدید پیامبراکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم به حضرت فاطمه سلاماللهعلیها نقل شده است: بخاری در صحیحش و ترمذی در سنن خود به نقل از عایشه آورده است که: مَا رَأيتُ أحدًا كان أشبه سَمْتًا وهديًا ودلًّا. و قال الحسن: حدیثا و كلاما، و لم یذكر الحسن السمت و الهدی و الدل) برسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم من فاطمه كرم الله وجهها: كانت اذا دخلت علیه قام الیها فأخذ بیدها و قبلها و أجلسها فی مجلسه، و كان إذ دخل علیها قامت إلیه فأخذتَ بیده فقبَّلته و أجلسته فی مجلسها. [25] من كسی را شبیهتر از فاطمه سلاماللهعلیها در هیأت و وقار و سیرت به رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم نديدم (و حسن بن علی گفت در گفتار و كلام و حسن بن علی هیات و وقار و سیرت را ذكر نكرده است) و چون بر پيامبر وارد میشد بلند میشد و به سمت او میرفت و دست او را میگرفت و میبوسيد و بر جاى خودش مینشانيد، و چون پیامبر بر او وارد میشد از جای خود بلند میشد و به سمت او میرفت و دست او را میگرفت و می بوسيد و بر جاى خودش مینشانيد. همچنین ترمذی به نقل از «ابن بریده» و او به نقل از پدرش آورده است که مَنْ کانَ أَحَبَّ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم فَاطِمَةُ وَ مِن الرِجَال علی (ع)؛ [26] محبوب ترین افراد از زنان نزد رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فاطمه سلاماللهعلیها و از مردان علی علیهالسلام بود.» ابی داود در سنن خود از ثوبان (غلام رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل کرده است که: کان إذا أراد السفر آخر م یودّعه أهل بیته هو فاطمة سلاماللهعلیها و أول من یلاقیه عند مجیئه من السفر هو فاطمة سلاماللهعلیها الحدیث؛[27] فاطمه آخرین کسی بود که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم هنگام عزم سفر با او وداع میکرد و اولین کسی بود که هنگام بازگشت حضرت، بر او وارد میشد.» ۶ ـ خشم فاطمه سلاماللهعلیها خشم خدا و پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و رضایت و خوشنودیش رضایت خداست الف) خشم فاطمه سلاماللهعلیها خشم پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم ) بخاری در صحیحش مینویسد: عَنِ الْمِسْوَرِ بْنِ مَخْرَمَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم قَالَ: فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّي فَمَنْ أَغْضَبَهَا أَغْضَبَنِي. بخاری به نقل از «مسور بن مخرمه» می نویسد: « رسول الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمودند: فاطمه سلاماللهعلیها پارۀ تن من است. هر که او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است.» [28] مسلم باز از «مسور بن مخرمه» نقل میکند که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: فانما فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّي، يُرِيبُنِي ما رَابَها، و يُؤْذِينِي ما آذاها؛ [29] همانا دخترم فاطمه سلاماللهعلیها پارۀ تن من است؛ آنچه او را ناراحت کند، مرا ناراحت میکند و هرچه او را آزار دهد، مرا آزار می دهد.» مناوی در کتاب «فیض القدیر» با ذکر حدیث فوق، مینویسد: استدل به السهیلی علی ان من سبّها فکفر لانه یغضبه و انها افضل من الشیخین؛[30] سهیلی با تمسّک به همین روایت گفته است: کسی که به فاطمه دشنام دهد، کافر است؛ چون این کار، پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم را به خشم می آورد و نیز فاطمه از شیخین (ابوبکر و عمر) برتر است.» متقی هندی به نقل از «طبرانی» از «مسور بن مخرمه» روایت میکند که: إنَّ النَّبِيَّ قَالَ: «إِنَّمَا فَاطِمَةُ شِجْنَةٌ مِنِّي يَقْبِضُنِي مَا يَقْبِضُهَا وَ يَبْسُطُنِي مَا يَبْسُطُهَا».؛[31] رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: همانا فاطمه شاخه ای از وجود من است؛ مرا شاد میکند آنچه او را شاد کند، و مرا غمگین میکند آنچه او را غمناک کند. حاکم نیشابوری در «مستدرک الصحیحین» مینویسد: «هذا حدیث صحیح الاسناد؛[32] سند این حدیث، صحیح است.» ابن قتیبۀ دینوری در «الامامة و السیاسة» مینویسد: قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراءُ(سلاماللهعلیها لِلاْوَّلَینِ:أَرَأَیتُكُما إِنْ حَدَّثْتُكُما عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم تَعْرِفانِهِ وَ تَفْعَلانِ بِهِ؟ قالا نَعَمْ. فَقالَتْ: نَشَدْتُكُمَا اللّهُ أَلَمْ تَسْمَعا رَسُولَ اللّهِ یقُولُ:رِضا فاطِمَةَ مِنْ رِضاىَ، وَ سَخَطُ فاطِمَةَ مِنْ سَخَطى، فَمَنْ أَحَبَّ فاطِمَةَ إِبْنَتى فَقَدْ أَحَبَّنى، وَ مَنْ أَرْضى فاطِمَةَ فَقَدْ أَرْضانى، وَ مَنْ أَسْخَطَ فاطِمَةَ فَقَدْ أَسْخَطَنى»؟ قالا نَعَمْ، سَمِعْناهُ مِنْ رَسُولِ اللّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم [33] پس فاطمه سلاماللهعلیها به ابی بکر و عمر گفت: اگر حدیثی از رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم برایتان بگویم، آن را به یاد میآورید و به آن عمل میکنید؟ گفتند: آری. گفت: شما را به خدا سوگند میدهم، آیا نشنیدید که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: رضای فاطمه از رضای من و خشم او خشم من است، پس هر که فاطمه دخترم را دوست بدارد، مرا دوست داشته است و هر که فاطمه را خشنود سازد، مرا خشنود ساخته و هر که او را خشمگین کند، مرا خشمگین نموده است؟ گفتند: آری، از رسول خدا شنیدیم.» ب) خشم فاطمهسلاماللهعلیها خشم خدا متقی هندی در «کنز العمال» از دیلمی، از امام علی علیهالسلام آورده است يَا فَاطِمَةُ إِنَ اللَّهَ يَغْضَبُ لِغَضَبِكِ وَ يَرْضَى لِرِضَاك ؛[34] خداوند عزوجل با خشم تو ای فاطمه خشمگین میشود و با خشنودی تو ای فاطمه خشنود میگردد. حاکم در مستدرک به نقل از امام علی علیهالسلام آورده است: قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَا فَاطِمَةُ إِنَ اللَّهَ يَغْضَبُ لِغَضَبِكِ وَ يَرْضَى لِرِضَاك رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم به فاطمه سلاماللهعلیها فرمود : خداوند با غضب تو غضب می کند و با رضای تو خشنود میشود؛[35] هذا حدیث صحیح الاسناد؛ حدیثی صحیح السند است.» ذهبی در «میزان الاعتدال» به نقل از طبرانی، با سندی که به صحت آن اعتراف می کند، از حضرت علی علیهالسلام نقل میکند که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم به فاطمه سلاماللهعلیها فرمود: انّ الرّب یغضب لغضبک و یرضی لرضاک؛[36] همانا پروردگار با غضب تو غضب می کند و با رضای تو خشنود میشود. ۷ـ فاطمه سلاماللهعلیها نخستین وارد شونده به بهشت متقی هندی به نقل از «ابوالحسن احمد بن میمون» و «رافعی» از «ابی یزید مدنی» روایت میکنند که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: اوَّلُ شَخْصٍ یدْخُلُ الجَنَّةِ فاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ صلیاللهعلیهوآلهوسلم وَ مَثَلُها فی هذِةِ الأُمّةِ مَثَلُ مَرْیمَ فی بنی إسْرائِیلَ ؛[37] نخستین کسی که در قیامت داخل بهشت میشود، فاطمه سلاماللهعلیها است. مثل او در این امت، مانند مریم در بنی اسرائیل است.» بِنْتُ مُحَمَّدٍ صلیاللهعلیهوآلهوسلم وَ مَثَلُها فی هذِةِ الأُمّةِ مَثَلُ مَرْیمَ فی بنی إسْرائِیلَ اوّلین کسی که وارد بهشت میشود، فاطمه سلاماللهعلیها دختر محمّد صلیاللهعلیهوآلهوسلم است و او در میان این امّت مانند مریم در بنی اسرائیل است حاکم نیشابوری در «مستدرک علی الصحیحین» از ابوهریره نقل میکند که پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: تبعث الانبیاء یوم القیامة علی الدواب لیوافوا بالمؤمنین من قومهم المحشر ویبعث صالح علی ناقته و ابعث علی البراق خطوها عند اقصی طرفها و تبعث فاطمة امامی ، قال: هذا حدیث صحیح علی شرط مسلم ؛[38] انبیا(ع) روز قیامت سوار بر مرکب مبعوث میشوند تا با مؤمنین قوم خود در محشر ملاقات کنند. حضرت صالح سوار بر ناقه اش مبعوث میشود و من نیز سوار بر براق مبعوث میشوم که با هر قدم تا نهایت دیدش را طی میکند و فاطمه پیشاپیش من خواهد بود.... حاکم میگوید: سند این حدیث طبق نظر مسلم صحیح است.» متقی در «کنز العمال» به نقل از ابوبکر در «الغلانیات»، از ابی ایوب روایت میکند که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ: يَا أَهْلَ الْجَمْعِ، نَكِّسُوا رُءُوسَكُمْ وَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَمُرَّ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ عَلَى الصِّرَاطِ. قَالَ: فَتَمُرُّ وَ مَعَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ جَارِيَةٍ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ كَالْبَرْقِ اللَّامِع ؛[39] روز قیامت، منادی از عرش ندا میدهد: ای اهل محشر! سرها را پایین بیفکنید و چشم ها را ببندید تا فاطمه سلاماللهعلیها دختر محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم از صراط عبور کند، پس فاطمه در حالی که هفتاد هزار کنیز بهشتی همراه او هستند، به سرعت برق میگذرد. ذهبی به نقل از «ابوصالح مؤذن» با سندی که خود معترف به صحت آن است، از ابوهریره روایت میکند که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمود: اوَّلُ شَخْصٍ یدْخُلُ الجَنَّةِ فاطِمَةُ سلاماللهعلیها ؛[40] اولین شخصی که وارد بهشت میشود، فاطمه سلاماللهعلیها است.» جمع بندی مطالب با عنایت به روایات و احادیث وارده فوق الذکر که بخشی از روایات وارده در کتب اهل سنت در خصوص جایگاه و مقام حضرت صدیقه طاهره سلاماللهعلیها است پی میبریم که در توصیف جایگاه و بلندی مرتبۀ حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها روایات زیادی از فریقین نقل شده است و جای هیچ گونه شکی برای هیچ مسلمانی باقی نمیماند که ایشانِ سَيِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ الی الْآخِرِين هستند؛ در اینجا شایسته است که به کلام پیامبر عظیم الشأن صلیاللهعلیهوآلهوسلم اشاره کنیم که فرمود: اللَّهُمَ الْعَنْ مَنْ ظَلَمَهَا وَ عَاقِبْ مَنْ غَصَبَهَا وَ ذَلِّلْ مَنْ أَذَلَّهَا وَ خَلِّدْ فِي نَارِكَ مَنْ ضَرَبَ جَنْبَهَا حَتَّى أَلْقَتْ وَلَدَهَا [41] خداوندا! لعنت کن کسی را که به فاطمه سلاماللهعلیها ظلم کرده است و عذاب کن کسی را که حق او را غصب کرده و خوار کن کسی را که به او اهانت کرده و حرمتش را هتک کرده و در عذاب دوزخت جاودان کن کسی را که به پهلوی او زده و فرزندش را سقط کرده است. به امید تعجیل در فرج فرزند برمندش حضرت مهدی و گرفتن انتقام حضرت مادر . آمین یا رب العالمین [1] . عوالم العلوم، ج۱۱، ص۴۳؛ الموسوعة الکبرى عن فاطمة الزهراء، ج ۲۰، ص ۵۱۶ [2] . سنن ترمذی، ج ۲، ص ۳۱۹؛ سنن ابی داود، ج ۳۳، ص۲۲۳ [3] . ادب المفرد، بخاری، دارالکتب، بیروت، بی تا، ص ۱۴۱ [4] . الاصابة، ابن حجر عسقلانی، دارالفکر، بیروت، ۱۳۸۰ ق، ج۸، ص ۱۵۸؛ فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، مطبعة الخیریة، قاهره، ۱۳۱۹ق، ج ۷، ص۲۵۸ [5] . اصول کافی، شیخ کلینی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۴۰۷ق، باب ولادت فاطمه زهرا(ع)، ح۱ [6] . فرائد السمطین، امام جوینی شافعی، ج ۲، ص ۳۴، امالی شیخ صدوق ص ۱۱۳ بشارة المصطفی ص ۱۹۸ [7] . الدرّ المنثور، عبدالرحمن سیوطی، ج ۶، ص ۲۰۳؛ روح المعانی، آلوسی، تفسیر آیة النور، ج ۱۸، ص ۱۷۴؛ تفسیر الکشف و البیان، الثعلبی، ج ۷، ص ۱۰۷ و... همه در ذیل آیه ۳۶ سوره نور. [8] . صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة، بَابُ مِنْ فَضَائِلِ عَلِی بْنِ أَبِیطَالِبٍ رَضی الله عنْهُ، ح ۲۴۰۴ ، مسند احمدبن حنبل ج ۳ ص ۲۵۶ سنن ترمذی [9] . إسعاف الراغبین، محمد الصبان، مطبعۀ العامره، مصر، ۱۳۰۳ق، ص ۱۱۶؛ شبیه به این مضمون را مسلم نیشابوری در صحیح مسلم، دارالجیل، بیروت، بی تا، کتاب فضائل الصحابة، بَابُ فَضَائِلِ أَهْلِ بَیتِ النَّبِی صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ، ح ۲۴۲۴ از عایشه روایت کرده است [10] . سنن ترمذی ص ۲۱۴ ، المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۵۰ [11] . ذخائر العقبی، طبری، مکتبة القدسی، قاهره، ۱۳۵۶ق، القسم الاول فیما جاء فی القرابة علی وجه العموم، باب فضائل فاطمه(ع)، ص ۳۶ [12] . تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دارالکتب العلمیه، بیروت، بی تا، ج ۵، ص ۸۷؛ ذخائر العقبی، طبری، ص ۳۶ [13] . تاریخ بغداد، ج ۱۲، ص ۳۳۱؛ اخرجه النسائی، ص ۹۶، عیون اخبار الرضا ج ۲ ص ۴۶ ، العدد القویه ج ۱ ص ۲۲۷ ، [14] . الصواعق المحرقة، باب ۱۱، ص ۱۴۲؛ ذخائر العقبی، صص ۳۰ - ۳۱؛ تذکرة الخواص، ص ۲۷۶؛ مناقب الإمام علی(ع) من الریاض النضرة، ص .۱۴۱ کشف الغمه ج ۱ ص ۳۴۹ [15] . مناقب الإمام علی من الریاض النضرة، محب الدین طبری، بوستان کتاب، قم، ۱۳۸۳ش، ص ۱۴۱ [16] . صحیح بخاری، ج ۵، ص ۲۵ [17] . سنن ترمذی، فی باب مناقب الحسن و الحسین(ع)، باب ۳۱؛ المستدرک علی الصحیحین، کتبا معرفة الصحابة ذکر مناقب فاطمة بنت رسول الله(ص)؛ مسند احمد بن حنبل، حدیث حذیفۀ بن یمان، ح ۲۲۸۱۸؛ اسد الغابۀ فی معرفة الصحابة، ج ۵، ص ۵۷۴ و... [18] . خصائص، النسائی، ص ۳۴، الاخبار المأثور بان فاطمة بنت رسول الله سیدة النساء من هذه الامۀ؛ کنز العمال، ج ۶، ص۲۲۱، الباب الخامس فی فضل اهل البیت، ح ۳۷۷۳۲ [19] . مسند احمد بن حنبل، ج ۶، ص ۲۸۲، احادیث فاطمة بنت رسول الله(ص)، ح ۲۵۸۷۴؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۰ق، ج ۲، ص ۴۰ و... [20] . تاریخ بغداد، باب: محمد، ذکر من اسمه محمد و ابتداء اسم ابیه، حرف الالف، ج ۱، ص ۲۵۹. [21] . «مستدرک الصحیحین»، ج ۳، ص ۱۵۶ [22] . فرائد السمطین، جوینی شافعی، ص ۳۵، امالی صدوق ص ۱۱۳، بشارة المصطفی ص ۱۹۸ ، بحار الانوار ج ۲۸ ص ۳۸ [23] . المستدرک علی الصحیحین، کتاب التفسیر، فی تفسیر سورۀ التحریم، ج ۲، ص ۴۹۷؛ اسد الغابۀ، ج ۵، ص ۴۳۷؛ ذخائر العقبی، ص ۴۲ و... [24] . ذخائر العقبی، باب فی فضل اهل البیت، ذکر ما جاء فی سیادتها و افضلیتها، ص ۴۴ [25] . سنن ترمذی، ترمذی، ج ۵، ص ۳۶۱ ؛ الادب المفرد ، بخاری، ص ۲۰۲ ؛ الصحیح ابن حبان ، ابن حبان، ج ۱۵، ص ۴۰۳. [26] . سنن ترمذی، باب فی فضل فاطمة(ع)، ص ۱۰۵۴، ح۳۸۷۷ [27] . سنن ابی داود، ج ۲۶، باب: ما جاء فی الانتفاع بالعاج، ح۴۲۱۳؛ مسند، احمد بن حنبل، مکتبة التراث الاسلامی، قاهره، ۱۴۱۰ ق، ح ۵، ص ۲۷۵؛ سنن الکبری، بیهقی، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، قم، ۱۳۸۷ ش، ج ۱، ص۲۶ [28] . صحیح، بخاری کتاب بدء الفلق، باب مناقب قرابة رسول الله(ص) و منقبة فاطمة(ع)؛ کنز العمال، متقی هندی، ج ۶، ص ۲۲۰؛ خصائص امیرالمؤمنین(ع)، نسائی، مکتبة العصریة، ص ۳۵ [29] . صحیح مسلم، کتاب فضائل الصحابة، باب: فضائل فاطمة(ع)؛ صحیح بخاری، کتاب النکاح، باب ذب الرجل عن ابنته سنن ابی داود، جمله ۱۲، باب: ما یکره ان یجمع بینهن من النساء؛ مسند احمد بن حنبل، ج ۴، ص ۳۲۸، ح ۱۸۴۴۷؛ سنن ترمذی، ج ۲، ص ۳۱۹ [30] . فیض القدیر، مناوی، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص ۴۲۱، حرف الفاء، ح۵۸۳۳. [31] . کنز العمال، ج ۶، ص ۲۱۹، ح ۳۴۲۴۰ [32] . مستدرک الصحیحین، ج ۳، ص ۱۵۴، کتاب معرفة الصحابة، ذکر مناقب فاطمة بنت رسول الله(ص). [33] . الامامة و السیاسة، ابن قتیبه دینوری، مطبعة النیل، قاهره، ۱۹۰۴م، ص ۱۴، تحت عنوان: کیف کانت بیعة علی بن ابیطالب(ع). [34] . کنز العمال، ج ۶، ص ۲۱۹، ح ۳۴۲۳۷ [35] . المستدرک الصحیحین، کتاب معرفة الصحابة، ذکر مناقب فاطمة بنت رسول الله(ص)، ج ۳، ص ۱۵۳؛ اسد الغابة، ابن ائیر، ج ۵، ص ۵۲۲؛ الاصابۀ، ج ۸، ص ۱۵۹، کتاب النساء؛ کنزل العمال، متقی هندی، ج ۷، ص ۱۱۱، فضائل اهل البیت(ع)، ح۳۷۷۲ [36] . میزان الاعتدال، ذهبی، دارالفکر، بیروت، بی تا، ج ۲، ص۷۲، حرف العین، ح۴۵۶۰؛ ذخائر العقبی، ص ۳۹ [37] . کنز العمال، الباب الخامس فی فضل اهل بیت(ع)، ح۳۴۲۳۳۴، ج ۶، ص ۲۱۹ [38] . مستدرک علی الصحیحین، کتاب معرفة الصحابة، باب ذکر مناقب فاطمة بنت رسول الله (ص). [39] . کنز العمال، الباب الخامس فی فضل اهل البیت، ح ۳۴۲۰۹؛ الصواعق المحرقۀ، الباب الحادی عشر فی فضائل اهل البیت النبی، ص ۱۱۳ [40] . میزان الاعتدال، ذهبی، ج ۲، ص ۱۳۱ كنز العمّال، ج ۶، ص ۲۱۹، [41] . فرائد السمطین، ص ۳۵ |